Donderdag 23 maart wordt een tussenrapportage van de Structuurvisie Openbare Ruimte (SOR) in een combi-vergadering van de commissies Beheer en Ontwikkeling besproken. De Fietsersbond vindt het nu voorliggende document ambitieus, maar niet onderbouwd met een degelijke verkeerskundige kennis.

De SOR gaat uit van de gedachte dat met 4 grote maatregelen een substantiële verplaatsing van het autoverkeer naar buiten de stad wordt bereikt. Dit is maar zeer de vraag, immers deze maatregelen (Kennemertunnel, knip Kennemerbrug, Velserboog, vertramming Zuidtangent) zijn maatschappelijk en financieel zeer onzeker, zo niet onhaalbaar. Eerdere studie wijst op bijv. de onhaalbaarheid van de Kennemertunnel (zie HD 3-4-2015). Het is niet aangetoond dat met deze maatregelen de inrichting van de openbare ruimte ingrijpend zal veranderen zoals in vele plaatjes wordt gesuggereerd. Wij denken zelfs dat de meeste hier voorgestelde fietsvoorstellen ook zonder de grote vier maatregelen zijn te realiseren. Maar is dat genoeg? De SOR heeft uitstekende uitgangspunten voor de richting waarin de stad zich zou moeten bewegen maar belooft veel meer dan zij kan waarmaken.

Plan B
De Fietsersbond verzoekt het college om -voordat participatie en inspraak starten- een Plan B te maken: een tweede model zonder ‘de grote 4’, een SOR met vooral realistische, concrete en uitvoerbare (fiets)plannen waarbij kostenefficiëntie en concreetheid voorop staan. Plan B wordt realistischer als er meer verkeerskundigen in het plan worden betrokken. Het Uitvoeringsprogramma Fiets (uit 2006 nog steeds van kracht: versterking fietsroutes) is concreter dan de SOR nu is. Voormalig verkeerswethouder Wiebes van Amsterdam stelde: “Investeren in de fiets levert meer op dan investeren in andere soorten vervoer.”

Hoe dan?
De SOR zet enerzijds sterk in op voetganger en fiets, anderzijds op dure automaatregelen. De fietsmaatregelen kunnen ambitieuzer en concreter. Wat betekent “voetganger op 1, fiets op 2, OV op 3 en auto op 4”? En hoe komt deze keuze dan tot uitwerking in beleid en uitvoeringsprojecten? De kaarten zijn zeer globaal en bestaande voornemens ontbreken zoals de aanleg van de Dolhuysbrug. De kijk op ‘ruimte’ kan realistischer als het gaat om verkeer. Een voorbeeld: met minder autoverkeer wordt er niet opeens ‘ruimte’ geschapen in de stad, want voor bus- en autoverkeer blijft gewoon dezelfde rijstrookbreedte benodigd, of er nu veel of weinig verkeer rijdt, ook al leg je een achtbaans snelweg om de stad. Ook het opheffen van verkeersregelingsinstallaties is niet altijd realistisch. Een RING en ongelijkvloerse kruisingen zijn niet verkeerd. Maar worden conflictvrije ongelijkvloerse kruisingen wel gewenst door College, Gemeenteraad en bewoners? De fietsonderdoorgang Houtmanpad mocht er bijvoorbeeld niet komen.

Ontvlechting
Het woord ‘ontvlechting’ komt in het stuk niet voor. Dat is nu juist de grote uitdaging voor Haarlem: fietsroutes creëren die niet langs drukke verkeersaders lopen. Dat is veiliger, schoner, gezonder, aantrekkelijker en beter voor de doorstroming van alle verkeer. Het lijkt er nu op dat de SOR gekozen heeft voor gemengd gebruik van de ruimte, geen ontvlechting dus. Wij verwijzen naar de motie ‘Maak budget voor de fiets’ van 10 november 2016 waarin gesteld wordt dat ontvlochten fietsroutes politiek en maatschappelijk juist gewenst zijn en waar de wethouder nog steeds niet met een reactie is gekomen. De fietsambitie kan vooruitstrevender en ambitieuzer vorm gegeven worden. Het fietshoofdstuk omvat slechts 2 van de 122 pagina’s. Goede voorbeelden voor een fietsvisie zijn gegeven in het fietsstadrapport van het landelijk bureau van de Fietsersbond (zie bijgevoegde rapporten).

Lees verder:

• onze brief van 16-12-2016 aan BenW, Inspraakreactie Notitie reikwijdte en detailniveau (NRD) plan-MER-SOR
• het fietsstadrapport 2016, Aanbevelingen voor Haarlem een Fietsstad in wording
• Voortgangsrapportage Uitvoeringsprogramma Fiets

Met vriendelijke groet,
Fietsersbond
René Rood, 06 4547 2287