Steeds meer steun voor 30 km binnen de bebouwde kom

‘Geen 50 meer, maar 30 kilometer per uur als standaard in de bebouwde kom. Dat voorstel van GroenLinks en SGP werd eind oktober aangenomen in de Tweede Kamer. Volgens de initiatiefnemers van de motie wordt het daarmee veiliger, vooral in de buurt van scholen en kinderopvanglocaties. “Kinderen moeten veilig naar school kunnen fietsen en lopen. Richt het verkeer in met kwetsbare deelnemers als uitgangspunt”, zegt GroenLinks-Kamerlid Kröger’. (bron NOS). Op 12 november werd een initiatiefvoorstel van D66, CU, Actiepartij en SP unaniem door de Raad omarmd.

Er is dus steeds meer steun voor de opvatting dat de stad een verblijfsgebied voor fietsers en voetgangers is. Auto en bus zijn er te gast. Dat uitgangspunt werd  in Haarlem in de Structuurvisie Openbare Ruimte vastgelegd. (zie ook HW 2020 nr 2). In maart 2018 nam de Raad (ook al) unaniem een motie aan om meer 30 km wegen (in Schalkwijk) aan te leggen. Met die motie is weinig gedaan. Alleen in de binnenstad van Haarlem is  vooruitgang geboekt: het autoluwe gebied werd vergroot. Recent zijn plannen ontwikkeld om de Vijfhoek toe te voegen aan het autoluwe gebied. Maar de Parklaan bijvoorbeeld is nog steeds hopeloos: een basisschool, fietsstroken en 50 km.

Volgens SWOV, een stichting die onderzoek doet naar verkeersveiligheid, is het verlagen van de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom van groot belang voor de veiligheid van fietsers. “Nu moeten fietsers bij veertig procent van de 50 kilometerwegen in de bebouwde kom nog op de rijbaan. Dat zorgt voor onveilige situaties”, zegt directeur Peter van der Knaap. Het SWOV vindt eigenlijk dat alle 50 km wegen zonder fietspaden naar 30 km moeten worden teruggebracht.

Omdat er nauwelijks vooruitgang zit in een nieuwe categorisering van wegen, kwamen in Haarlem D66, Actiepartij, SP en ChristenUnie in oktober van dit jaar met een voorstel om 30 km als uitgangspunt te kiezen voor de inrichting van wegen. De 50 km inrichting moet de uitzondering worden. Tegelijkertijd nam de Tweede Kamer een motie aan met dezelfde strekking. In maart van dit jaar werd de Verklaring van Stockholm door 140 landen aangenomen (zie ook HW 2020 nrs. 1 en 2

Het is betreurenswaardig dat de minister van Verkeer zegt geen behoefte te hebben aan de motie. Gemeentes hebben nu al de mogelijkheid om binnen de bebouwde kom 30 km wegen te maken. Echter, je kunt niet volstaan met het ophangen van bordjes 30 km. 30 km wegen moeten worden ingericht als 30 km wegen en dat vergt investeringen. Het zou de minister sieren geld daarvoor geld beschikbaar te stellen als gemeentes duidelijk maken met deze plannen tempo te willen maken. Dat geldt ook voor de invoering van de helmplicht voor snorfietsers. Ook daar draalt de minister mee: ook hier nam de 2e Kamer in 2019 en 2020 moties aan om daar snelheid mee te maken. Helaas!

Een belangrijk aandachtspunt bij de 30-50 km-discussie is de handhaving. De politie handhaaft officieel niet op 30 km wegen die niet ingericht zijn als 30 km wegen. Daarmee wordt bedoeld dat de weginrichting  er vanzelf toe leidt dat de automobilist zich aan de 30 km maximum snelheid houdt. Over hoe die inrichting er dan uit moet zien, is veel discussie: smal, horizontale en verticale snelheidsremmers, flitscamera’s. In de praktijk handhaaft de politie eigenlijk nooit. Dat zou moeten veranderen. Ook op 50, 60, 80 en 100 km wegen kun je, als er weinig verkeer is, veel harder rijden. Daar wordt wel bekeurd. Wat voor deze wegen geldt, zou ook voor 30 km wegen moeten gelden. Daarin kan de regering een belangrijke rol spelen.

Het aantal ongevallen met dodelijke afloop en het aantal zwaar gewonden onder fietsers daalt echter niet maar stijgt jaarlijks. Dat getal kan en moet omlaag.

De stijging heeft vooral te maken met:

  1. een fietsinfrastructuur die niet veilig (meer) is voor het gegroeide fietsverkeer; het is te druk geworden, de fietspaden zijn te smal en vaak slecht onderhouden. Bovendien zijn de snelheidsverschillen tussen fietsers, e-bikers en snorfietsers steeds groter geworden.
  2. het feit dat fietsers op 50 km wegen in 40% van de gevallen gemengd worden met het autoverkeer; een fietser heeft nauwelijks kans een botsing met een auto die 50 km rijdt te overleven; met 30 km heeft de fietser een kans.
  3. de komst van de e-bike; die heeft geleid tot meer ongevallen onder senioren. Senioren zijn heel veel meer gaan fietsen en hun vaardigheden zijn vaak niet optimaal.

Het aantal verkeersgewonden neemt ook in de gemeente Haarlem toe. In 2018 heeft bijna een verdubbeling plaatsgevonden ten opzichte van het jaar ervoor (van ruim 200 naar bijna 400).

De stijging van het aantal verkeersslachtoffers tussen 2017 en 2018 bedraagt 88%. (Arcadis). Geïnteresseerd in het Arcadis rapport? Download hier het rapport van Arcadis.

Wil je meer weten over deze thematiek:

https://vrijwilligers.fietsersbond.nl/30-km-als-nieuwe-norm/ 

https://www.swov.nl/feiten-cijfers/factsheet/30kmuur-gebieden